BÀI 4: BẠCH DƯƠNG
(Chuỗi 100 BÀI GIỚI THIỆU VỀ GIÁO DỤC PHẦN LAN
Là “quốc thụ” Phần Lan, bạch dương (koivu) với người Phần cũng như bụi tre, gốc dừa với người Việt: thân thuộc, ở khắp mọi nơi và vô cùng tiện dụng.
Bạch dương là loài cây đầu tiên mọc trên vùng đất này ngay sau kỉ băng hà. Biểu trưng cho sự hồi sinh, mùa xuân, tính thuần khiết, bạch dương “mọc rễ” sâu trong lịch sử, văn hóa và tâm tính người Phần. Kalevala – thiên sử thi hùng vĩ của Phần Lan – xem bạch dương là loài cây thiêng và nhắc đến rất nhiều lần. Khi Väinämöinen – vị thần, người hùng, nhân vật chính của Kalevala – đốn rừng để trồng lúa mạch, ông chừa lại cây bạch dương, để chim chóc có chỗ về nghỉ ngơi, ca hát. “Chim thiêng đậu nhánh cây thiêng” – Kalevala miêu tả. Väinämöinen cũng dùng gỗ bạch dương để làm đàn kantele cho mình, sau khi mất cây đàn đầu tiên.
Người Phần xưa tin cây cối cũng có linh hồn, nên họ thờ cúng thường xuyên. Mùa thu, họ nấu cháo cho cây hoặc mang đầu của những con thú săn được đến cúng. Mùa xuân, họ treo hạc cầm lên nhành lá và viết thần chú trên vỏ cây để cầu cho cây non mau lớn. Trước khi ra khơi, ngư dân hong lưới trên khói bạch dương, với ước mong bắt được nhiều cá.
Mùa thu, lá bạch dương chuyển vàng, rụng ngập lối đi. Mùa đông, cành bạch dương trơ trụi khẳng khiu trong tuyết lạnh. Mùa xuân, những chồi lá nhú lớn nhanh như chớp, chỉ vài ngày không để ý, quay lại thấy hàng cây trơ trụi hôm nào đã phủ tán xanh mướt. Mùa hè, lá bạch dương mơn mởn bóng loáng, thân cây trắng muốt phô diễn hết vẻ nõn nà trong nắng vàng ươm. Mùa nào, bạch dương với tôi cũng đẹp. Và ám ảnh nhất là những “đôi mắt” trên thân bạch dương lúc nhắm hờ, lúc mở to, lúc ướt át, lúc ráo hoảnh… lúc nào cũng như giấu trong mình bao bí mật, nỗi niềm chỉ có thể hé lộ với tri kỉ.
Cây bạch dương hữu dụng từ gốc đến ngọn, không bỏ bất cứ bộ phận nào. Gỗ dùng trong xây dựng, đóng đồ gia dụng, đốt lò sưởi, sauna… Kim đan, móc bằng bạch dương nhìn là mê ngay. Vỏ bạch dương không thấm nước, nên ngày xưa dùng để lợp nhà. Những người thợ thủ công Phần Lan dùng vỏ bạch dương để đan giỏ, dĩa, ly tách, giày dép, ba-lô, túi xách, vỏ dao, nữ trang… Từ giữa tháng 6 đến giữa tháng 7 gọi là “tháng vỏ bạch dương”, thời điểm lý tưởng để tước vỏ cây.
Vào mùa xuân, người ta trích lấy dòng nhựa chảy trong thân bạch dương để uống. Nhựa bạch dương hơi ngon ngót, rất giàu dưỡng chất. Người Phần còn hái lá bạch dương non để ăn như rau, một nguồn vitamin dồi dào, hoặc phơi khô làm trà. Dầu gội, sữa tắm, kem dưỡng da… từ bạch dương cũng là những sản phẩm được phái đẹp yêu thích. Sauna mùa hè thú vị hơn hẳn, nhờ có những cành bạch dương nhỏ bó lại thành vihta, để đập nhẹ lên người “tẩm quất”. Những fan cuồng của vihta tranh thủ làm thật nhiều bó, trữ dùng quanh năm. Siêu thị cũng có bán vihta bảo quản trong ngăn lạnh.
Có kha khá người Phần mang họ liên quan đến bạch dương. Ít nhất mình biết 5 họ: Koivu, Koivunen, Koivula, Koivuniemi, Koivisto.
Bạch dương mọc lên từ lòng đất, lớn lên giữa văn hóa và phủ bóng xuống tâm hồn Phần như thế.
~~~~~~~*****~~~~~~
Nguồn: Page “Phần Lan 100 – lửa trời đuôi cáo”!
Viện Phát triển Giáo dục và Trí tuệ Việt
————THÔNG TIN LIÊN HỆ————
Hà Nội: B17-21, Vinhomes Gardenia, p.Cầu Diễn, q.NTL.
Bình Dương: 219 Võ Thị Sáu, p.Đông Hòa, TX.Dĩ An.
Toàn quốc:
090 22 898 11 (Mrs Lan Anh – Viện trưởng);
0898 571 456 (Mr Thăng – Phó Viện trưởng);
0977 702 620 (Mr Thông_TP. CSKH & PTTT).
Khu vực phía Nam:
090.228.9811 (Mrs Lan Anh – Viện trưởng);
0983 041 604 (Mr Vỹ – Trưởng đại diện KVPN).
_______________________________
Viện Phát triển Giáo dục và Trí tuệ Việt
1. Chuyển giao công nghệ trọn gói Trường Mầm non, Tiểu học ứng dụng Montessori: https://bit.ly/2vEIven
2. Đào tạo giáo viên, chuyển giao công nghệ Trung tâm Toán Thông minh – Bàn tính Số học Trí tuệ VinaBacus: https://bit.ly/2F51aFa
3. Đào tạo giáo viên, chuyển giao công nghệ Trung tâm Kỹ năng sống: https://bit.ly/37rCKmi
4. Nhà phân phối Chương trình Sinh trắc Vân tay:
5. Huấn luyện các khóa Trại hè, HKQĐ & kỹ năng sinh tồn: https://bit.ly/2D0N5aT
6. Khóa Đào tạo Khóa Giáo viên Montessori tinh hoa: https://bit.ly/2Ig5sMM
7. Hội thảo Montessori trong nước, quốc tế: https://bit.ly/2pDRaPt
8. Hệ thống Mầm non Paris Montessori School: https://bit.ly/2Xx0ykc
_______________________________
Viện Giáo dục IEDV chuyên đào tạo các khóa học về Montessori:
Các khóa đào tạo tại Hà Nội:
Khóa GV Montessori tinh hoa: https://bit.ly/2Ig5sMM
Khóa Trợ tá Montessori: https://bit.ly/2wTfgFI
Khóa Quản trị trường Montessori: https://bit.ly/2XV1fDe
Các khóa đào tạo tại TX Dĩ An, Bình Dương:
Khóa GV Montessori tinh hoa: https://bit.ly/2TRlROa
Khóa Trợ tá Montessori: https://bit.ly/2O8HynF
Khóa Quản trị trường Montessori: https://bit.ly/2Fl5aCD
Viện Giáo dục IEDV là đơn vị chuyên nghiệp trong chuyển giao công nghệ trọn gói mô hình Trường Mầm non, Tiểu học ứng dụng Montessori; tư vấn & đào tạo cán bộ quản lý, giáo viên cho các trường Mầm non, Tiểu học Montessori: https://bit.ly/2vEIven
______________
TRI THỨC SẺ CHIA LÀ TRI THỨC SỐNG
_____________________________
Website cá nhân, KHO DỮ LIỆU về Viện trưởng Lê Thị Lan Anh: https://lethilananh.vn
Website của Viện IEDV, KHO DỮ LIỆU SUỐT GẦN 1 THẬP KỶ: http://iedv.edu.vn