Giáo dục Phần Lan phần 27: TIẾNG CHUÔNG Ở ĐƯỜNG RAATE

BAI 27: TIẾNG CHUÔNG Ở ĐƯỜNG RAATE
(Chuỗi 100 BÀI GIỚI THIỆU VỀ GIÁO DỤC PHẦN LAN)

Đường Raate (Raatteentie) là chiến trường khốc liệt, đẫm máu bậc nhất trong cuộc chiến Mùa đông (Talvisota) giữa Phần Lan và Liên bang Xô Viết. Diễn ra từ ngày 30 tháng 11 năm 1939 đến ngày 13 tháng 3 năm 1940, cuộc chiến Mùa đông thử thách thể lực và tâm lí hai bên trong điều kiện khắc nghiệt hiếm thấy, khiến hàng vạn binh lính bỏ mình trong tuyết lạnh.
Về diễn biến của cuộc chiến Mùa đông, xin hầu chuyện các bạn sau. Bài viết hôm nay nói về đài kỉ niệm cuộc chiến này ở đường Raate, Suomussalmi.
Trên khu đất rộng 3 hecta là bạt ngàn đá và đá. Hàng ngàn hàng vạn tảng đá to, phần lớn sắc nhọn, đứng ken đầy như đoàn quân hùng hậu. Mỗi tảng đá tượng trưng cho một người lính đã mãi mãi nằm lại chiến trường này. Không phân biệt “địch” hay “ta”, bất kì mạng sống nào cũng quý giá và xứng đáng được ghi nhớ.
Trung tâm của khu tưởng niệm là tượng đài “Vòng ôm quảng đại”, như hình ảnh bốn cánh tay vươn lên bảo bọc cho cánh đồng đá lặng câm. Trên bốn “cánh tay” đó là 105 quả chuông đồng – tượng trưng cho 105 ngày của cuộc chiến Mùa đông. Khi gió thổi, tiếng chuông vang lên điệu nhạc êm tai, như hát bài tụng ca hòa bình và nhắc nhở đời sau về sự vô nghĩa, bất nhân của chiến tranh.
Cánh đồng ken dày, chi chít những tảng đá vô tri. Thật rợn người khi nghĩ đến mỗi tảng đá ấy là một người lính – con người bằng xương bằng thịt, do cha mẹ sinh thành dưỡng dục khó nhọc mà nên. Những chàng trai ấy đa phần trong độ tuổi 20, trẻ trung phơi phới với bao hoài bão, nhưng chiến tranh đã phủ bóng đen lên tất cả. Người thì cầm súng để bảo vệ tấc đất quê hương – như một lẽ hiển nhiên khi giặc cướp nước ập đến, kẻ thì bị ném vào cuộc chiến cho thỏa tham vọng của những tay chơi chính trị sừng sỏ. Họ bắn vào nhau, dù bản thân chẳng có thù hằn gì với nhau. Và rồi họ cùng nằm xuống mảnh đất này, vĩnh viễn.
Khu tưởng niệm này dành để tri ân cựu chiến binh của cuộc chiến Mùa đông, cùng tất cả những ai phải hứng chịu mất mát, đau thương từ cuộc chiến. Tất cả những bạn người Phần tôi gặp đều có ông nội, ông ngoại từng cầm súng trong Talvisota. Có lẽ chẳng gia đình Phần nào tránh khỏi ảnh hưởng của cuộc chiến – trực tiếp hay gián tiếp.
Là thiết kế của Erkki Pullinen, một người con của Suomussalmi, quần thể tưởng niệm này hoàn thành ngày 13 tháng 3 năm 2003, sau 63 năm ngày cuộc chiến Mùa đông kết thúc. Bên cạnh khu tưởng niệm là với bảo tàng về cuộc chiến – kết quả nghiên cứu chung của nhiều nhà khoa học Phần Lan và Nga. Tự thân điều này cũng truyền tải thông điệp hòa bình, hữu nghị, gác lại quá khứ thù địch và tang thương.
Gác lại, nhưng không được phép lãng quên quá khứ. Trên tượng đài khắc chữ “Dù con người có chết đi – kí ức vẫn trường tồn”.
105 quả chuông nhỏ vẫn ngân vang trong gió, điệu nhạc không ồn ào, chỉ văng vẳng, khiêm tốn thôi nhưng chẳng lúc nào ngừng. Chiến tranh là điều khủng khiếp nhất, không ai trong chúng ta đáng phải hứng chịu nó cả. Hãy làm mọi điều để chiến tranh không thể diễn ra, đó là thông điệp mà hàng vạn hòn đá và 105 quả chuông đồng ở đường Raate nhắn gửi từng giây, từng phút.